Sau khi lấy anh Ba Bích, bà được gọi là cô Ba, chị Ba. Hai vợ chồng thường xuyên xa nhau vì đi hoạt động. Năm 1939, khi bà mới sinh con được 3 ngày thì chồng bị bắt đày ra nhà tù Côn Đảo. Ngày 18/7/1940, trong lần đưa con thăm chồng và gặp gỡ ngắn ngủi tại nhà tù, ông chỉ kịp động viên khuyến khích vợ cố gắng công tác và đặt tên con là On. Đến ngày 21/7 bà cũng bị bắt đày, giam ở nhà tù Bà Rá (Bình Phước) phải gửi con nhỏ về nhờ bà ngoại chăm sóc.

Đầu năm 1944, sau 3 tháng được ra khỏi tù Bà Rá, chưa kịp hồi phục bà Nguyễn Thị Định nhận được tin chồng hy sinh bởi chế độ lao tù hà khắc. Đau khổ, hàng tháng trời bà như điên dại nhưng nhìn con và nuôi chí lớn trả thù cho chồng, cùng những ngày được tôi luyện trong tù bà tiếp tục giả làm nghề may mướn để hoạt động bí mật.

Sau năm 1954, Bến Tre là một trọng điểm chính quyền Ngô Đình Diệm đặt mục tiêu cần bình định. Đầu năm 1960, sau khi tiếp thu Nghị quyết 15 của BCH Trung ương Đảng, bà Nguyễn Thị Định lãnh đạo trực tiếp cuộc Đồng khởi đợt I (17/1/1960) ở ba xã Định Thủy, Bình Khánh và Phước Hiệp, huyện Mỏ Cày, Bến Tre thắng lợi, mở đầu cho phong trào Đồng khởi trong tỉnh. Đợt 2 diễn ra tại huyện Giồng Trôm và lan ra toàn miền Nam sau này.

Trước thế địch đông, vũ khí đầy đủ bà Nguyễn Thị Định đã vận động phụ nữ xuống đường đấu tranh chính trị. Từ ngày 27/2/1960, với 5000 phụ nữ trên mấy trăm chiếc xuồng chở con nhỏ, chăn màn kéo đến trung tâm huyện Mỏ Cày tố cáo tội ác quân địch, gây náo động toàn huyện. Giằng co đấu tranh gần 1 tuần lễ, quân địch xuống nước, hứa rút quân càn về. Từ đây đội quân tóc dài ra đời dựa trên cách gọi của bọn Mỹ Diệm là “đội quân đầu tóc”.

Ngày ấy, ở chiến trường bom đạn ngút trời, đời sống vật chất thiếu thốn, người lính lại càng khao khát tình cảm gia đình. Mỗi khi thấy đồng chí Phó Tư lệnh ở đâu là anh em chiến sĩ chúng tôi lại quây quần xung quanh tíu tít gọi “chị Ba”, “cô Ba”, có chiến sĩ trẻ còn nhõng nhẽo đòi cô Ba chia quà… Tất cả đều cười. Một không khí ấm cúng giữa nơi rừng già, trận mạc.