Cuối tuần luôn là dịp tuyệt vời để thưởng thức nghệ thuật. Với chủ đề “Nghệ thuật ở khắp nơi” của Tuần lễ Bảo tàng năm nay, chúng tôi đã chọn hình ảnh người phụ nữ Lô Lô Hoa tươi cười trong trang phục truyền thống được tạo ra bằng kỹ thuật đáp vải, thể hiện vẻ đẹp bản sắc văn hoá cũng như sự khéo tay của người phụ nữ.

Đáp vải là kỹ thuật tạo các hoa văn bằng nhiều miếng vải màu nhỏ khâu lên trên một tấm vải nền. Vải để đáp có các màu khác nhau, được cắt hình tam giác, hình vuông, chữ nhật, dải băng… rồi khâu đáp lên vải nền, mũi khâu giấu ở mặt sau không để lộ đường chỉ. Kỹ thuật đáp vải phổ biến ở một số tộc người miền núi phía Bắc. Tuy nhiên mỗi dân tộc thường có những kiểu ghép riêng. Người Lô Lô, Pu Péo ghép các hình tam giác. Người H’mông có kỹ thuật đáp vải rất tinh xảo gọi là “đáp vải ngược”, nghĩa là mảnh vải đáp được cắt lượn thành các họa tiết rồi đáp lên y phục để lộ màu nền bên dưới.

Khăn của người Pu Péo và chi tiết đáp vải trên khăn

Bộ trang phục dưới đây là của phụ nữ Lô Lô Hoa sử dụng kỹ thuật đáp vải là chủ đạo, phối hợp với batik và thêu để tạo nên những hoa văn rực rỡ sắc màu. Kỹ thuật đáp vải tạo nên khối hình vuông, hình tam giác biểu trưng cho sự tuần hoàn của không gian, thời gian, thời tiết, mùa màng. Tua rua và hạt cườm trên mũ thể hiện cho bầu trời và các vị thần tinh tú, vừa tạo vẻ đẹp vừa rung rinh theo mỗi bước đi làm hình ảnh của người phụ nữ thêm sinh động. Nhìn qua bộ trang phục này, chúng ta nghĩ nó thật bình thường, không có gì đặc biệt nhưng rõ ràng mỗi chi tiết chính là nghệ thuật, từ sự khéo léo trong mỗi miếng vải được khâu đáp đến cách phối màu sao cho tổng thể hài hoà.

Những chi tiết đáp vải trên tay áo và thân áo

Như vậy, nghệ thuật không nhất thiết là những thứ xa vời, to lớn. Nghệ thuật có thể xuất hiện ở khắp nơi, từ những chi tiết bé nhỏ nhất. Không chỉ ở người Lô Lô Hoa, H’mông hay Pu Péo, vẻ đẹp bản sắc các dân tộc nói chung đều được thể hiện qua các sản phẩm thổ cẩm mà người phụ nữ đóng vai trò gìn giữ, bảo tồn và trao truyền, lan toả. góp phần tạo nên những nét đa dạng và đặc sắc trong văn hoá Việt Nam.